Er is in januari een deel van een windmolen afgebroken in het windpark Eemmeerdijk bij Zeewolde. Dit incident heeft ook in Bunschoten tot de nodige vragen geleid, omdat veel inwoners van Bunschoten gebruikmaken van de Eemmeer tijdens het varen. Dit heeft bezorgdheid geuit over de veiligheid. Tijdens een commissievergadering zijn er vragen gesteld over de situatie.
In de afgelopen maanden heeft een extern bureau onderzoek gedaan naar het incident. Energieleverancier Vattenfall heeft nu de resultaten van dit onderzoek bekendgemaakt. Uit het onderzoek blijkt dat een losgetrilde pitch cylinder de oorzaak van het incident is.
‘Het incident met de windturbine is veroorzaakt door een defect onderdeel in het systeem waarmee de stand van de bladen van een turbine wordt bestuurd. Deze zogeheten pitch cylinder is bedoeld om de bladen ‘uit de wind’ te draaien, zodat de turbine stil kan worden gezet. Op 4 januari trok de wind stevig aan en werkte dat besturingssysteem niet meer. Hierdoor konden de bladen niet meer in een andere stand worden gezet en vingen ze teveel wind.’ aldus Vattenfall.
De besturing van de bladen is de belangrijkste methode om een windmolen af te remmen. Echter, windmolens zijn ook uitgerust met een mechanische rem. Deze rem werd geactiveerd, maar bleek niet in staat om de turbine stil te zetten.
‘De generatoren leverden daardoor tweemaal zoveel elektriciteit als waarvoor ze waren ontworpen, en zijn uitgevallen. De bladen gingen steeds sneller draaien, tot er uiteindelijk eentje afbrak. Daarna raakte de turbine zo uit balans dat het bovenste deel ervan ook afbrak.’
Het blijkt dat de pitch cilinder losgetrild is doordat monteurs tijdens het onderhoud en de vervanging van een cilinder een onderdeel zouden zijn vergeten te lijmen. Tijdens het onderzoek naar de oorzaak zijn ook geen lijmresten aangetroffen. Door het losraken van het onderdeel werkte het remmen niet meer naar behoren.
‘Een van de lessen die we hieruit halen, is dat een enkele fout niet zulke grote gevolgen mag hebben. Hoewel de turbine 25 jaar geleden voldeed aan alle veiligheidseisen, zijn de inzichten in de afgelopen jaren veranderd. Na twintig jaar worden turbines uitgebreid gecontroleerd om te kijken of ze langer mogen draaien.’
De kans op een soortgelijk incident bij andere windmolenparken van Vattenfall is klein. Windpark Eemmeerdijk is namelijk het enige windpark in Nederland waar Vattenfall dit specifieke type turbine met twee bladen heeft gebruikt. Tegenwoordig worden turbines uitgerust met drie bladen, elk met een eigen besturingssysteem. Het is mogelijk dat windmolens van dit type wel zijn geïnstalleerd in windmolenparken van andere eigenaren.
‘Als één van de aansturingssystemen van een blad defect raakt, brengen de andere twee bladen de turbine tot stilstand en voorkom je een incident zoals dit. Mogelijk komt een dergelijk systeem nog wel voor op windparken van andere eigenaren. Het is daarom belangrijk dat zij geïnformeerd worden over eventuele risico’s.’
Meteen na het incident zijn alle zestien turbines van het windpark op Eemmeerdijk stilgezet. Het was al gepland dat deze windmolens later dit jaar zouden worden afgebroken. In de tussentijd zullen de betreffende windmolens niet meer in gebruik worden genomen.
‘We zullen onze bevindingen en aanbevelingen delen met onze partners in de windsector. Ondanks de negatieve impact levert een incident als dit ook waardevolle kennis en ervaring op waarmee we de veiligheid en verdere ontwikkeling van windparken kunnen ondersteunen.’
